Mei 2021 kan weleens de geschiedenisboeken ingaan als het kantelpunt van de energietransitie. Het was de maand waarin de rechter een ‘revolutionaire’ uitspraak deed over Shell, waarin het Duitse grondwettelijk hof oordeelde dat de Duitse klimaatwet op de schop moet en waarin klimaatactivisten drie zetels in de raad van commissarissen van ExxonMobil kregen. En ondertussen lopen er wereldwijd zo’n 1800 tot 2000 rechtszaken waarin om een strengere klimaataanpak wordt geëist.
Van niche naar massa
Stuk voor stuk zijn dit, als we kijken naar het geheel, kleine veranderingen, maar wel veranderingen die zo kenmerkend zijn voor transities. Samen kunnen ze voor een abrupte en onomkeerbare omslag zorgen. Je ziet dat de houding tegenover duurzaamheid in de maatschappij verandert. Het versnellen van de energietransitie is niet meer een thema dat alleen leeft in een kleine niche, de massa begint verduurzamen te omarmen. Alleen al in 2020 besteedde Nederland ruim 8,1 miljard euro aan het verduurzamen van hun woning. Elektrisch rijden, zonne-energie en warmtepompen worden steeds meer gemeengoed, en overal staan energiecoöperaties, netbeheerders, gemeenten en bedrijven als econic op die de energietransitie willen versnellen.
Momentum om de energietransitie een boost te geven
Er wordt op zoveel plekken in de maatschappij een push naar duurzaamheid gedaan dat we kunnen spreken van een bijzonder momentum. De toenemende investeringen van woningeigenaren, de 1800 tot 2000 rechtszaken die wereldwijd zijn aangespannen, het is een belangrijk signaal dat de maatschappij zelf initiatief neemt en slimme, duurzame keuzes begint af te dwingen. Zoals Luisa Neubauer (25) van ‘Fridays for Future’ in dit interview met Het Financieele Dagblad terecht aangeeft zijn de ‘klimaatrechtszaken een voorbode van een revolutie’ en het Shell-vonnis een mijlpaal. Er is weer een stap gezet op weg naar een wereld zonder emissie.
Van energietransitie naar transformatie
De komende tijd vraagt om leiderschap, om daadkrachtige organisaties die veranderingen door voeren gericht op maatschappelijk resultaat, om regie op implementatieprocessen. Deze transitie werd tot nu toe voornamelijk beschouwd als een technisch vraagstuk. Maar de volgende fase, waarin draagvlak, samenwerking, organisatie en verandering een centrale rol gaan spelen, heeft zich nu aangekondigd. Net als bij de eerdere transities is er ook binnen de energietransitie een beweging ophanden van transitie naar transformatie.
Wat we concreet moeten doen om dit tipping point te bereiken, het moment waarop duurzame energie de norm wordt, hebben de sprekers van de tweede econic live session ons al laten inzien:
1. Er moet meer duidelijkheid vanuit de politiek komen, met duidelijke kaders, realistische stappen en een haalbaar tijdspad.
2. De emoties die nu leven moeten de juiste kant op worden gestuurd, waarbij rekening moet worden gehouden met de sociale omgeving, want wat er in onze omgeving gebeurt, heeft grote impact op ons eigen gedrag.
3. De energietransitie moet een betere en andere naam krijgen én we moeten deze cool maken met associatie, aspiratie en engagement.
Een wereld zonder emissie komt steeds dichterbij
Laten we dit momentum grijpen en gebruiken het om nog meer stappen voorwaarts te zetten. Want zolang we deze hernieuwde aandacht en onontkoombare veranderdrang optimaal benutten, ben ik ervan overtuigd dat we stapje voor stapje onze missie werkelijkheid zien worden.
