De warmtepomp is bewezen technologie die dit mogelijk maakt. Het is het hart van een gasloos, all-electric huis. Maar waar moet je nu op letten bij de aanschaf van een warmtepomp en wat zijn de kritische elementen die wel eens mis gaan? Duurzaamheidsspecialist Ingrid Rompa sprak met twee warmtepompexperts: Sander Verhoeff, consultant duurzame techniek en innovatie van The Sustainables, en Erik Numan, Business Development Manager bij NIBE Energietechniek.
Waaraan moet een huis voldoen, Sander?
“Voordat de warmtepomp kan worden geïnstalleerd moet de woning voldoende geïsoleerd zijn. Een vuistregel is dat de woning minimaal een energielabel C of beter heeft alvorens over te kunnen gaan op een warmtepomp. Om de warmtepomp zo efficiënt mogelijk te laten werken, moet het verwarmingssysteem geschikt zijn om te verwarmen met lage temperatuur. Er zijn twee LT-verwarmingssystemen: vloerverwarming en LT-radiatoren. Een combinatie van een LT-systeem beneden en traditionele radiatoren boven is ook mogelijk. Ook het warme water voor de badkamer en keuken kan worden verwarmd met een warmtepomp, maar daar is wel een boilervat voor nodig. De boilervaten variëren van 180 liter tot 400 liter en daar moet je dus wel plaats voor hebben.”
Wat zijn de mogelijkheden en hoe werkt een warmtepomp eigenlijk?
“Een warmtepomp is comfort verhogend. Je stelt de gewenste temperatuur in, en de warmtepomp zorgt ervoor dat de binnentemperatuur altijd gelijk blijft. De warmtepomp bepaalt zelf op basis van de buitentemperatuur met hoeveel graden het verwarmingssysteem moet worden verwarmd. En wat veel mensen niet weten: de warmtepomp kan eventueel ook via de vloerverwarming en radiatoren koelen in de zomer. Een warmtepomp kun je het beste vergelijken met een omgekeerde koelkast. Deze maakt warmte in plaats van koude. De warmte wordt uit de buitenlucht of uit de grond gehaald; zelfs bij -20, ook al klinkt dat voor veel mensen gek. Veel warmtepompen hebben ook nog een elektrisch element, die de warmtepomp extra ondersteunt, zodat wij er zeker van zijn dat de woning altijd warm blijft. Afhankelijk van de situatie wordt gekeken naar de beste oplossing. We zien dat lucht-waterwarmtepompen met name geschikt zijn voor bestaande woningen; water-waterwarmtepompen worden vooral in nieuwbouwwoningen toegepast.”
Wat is het kritische punt van een warmtepomp?
“Een warmtepomp gebruikt elektriciteit en is in staat om dit zeer efficiënt om te zetten in warmte: 1 kWh stroom wordt omgezet in 5 kWh warmte (ofwel 500% rendement). Dit wordt de COP genoemd; Coëfficiënt of Performance. Hoe hoger de COP hoe meer je bespaart. De COP van de warmtepomp wordt onder meer bepaald door de hoogte van de temperatuur van het verwarmingssysteem. Hoe lager deze temperatuur, hoe efficiënter de warmtepomp werkt. Hierdoor is LT-verwarming een ‘must have’ voor een efficiënt werkende warmtepomp. Daarnaast is de temperatuur van de bron zeer bepalend voor de COP. Hoe lager deze is, hoe minder energie hieruit kan worden gehaald. Bij een lucht-waterwarmtepomp wordt de warmte uit de lucht gehaald. Afhankelijk van de locatie en buitentemperatuur heeft dit veel invloed op de gemiddelde COP per jaar. De rekenmodellen van econic houden hier rekening mee. Een ander kritisch punt bij een warmtepomp is het niet goed inregelen ervan. Hierdoor kan de COP ook aanzienlijk verslechteren. Daarom is niet alleen een juiste installatie van belang, maar ook het continue monitoren van de daadwerkelijke performance. Dat zit bij econic standaard in de membership fee.”
Zijn er nog meer punten waaraan mensen moeten wennen?
Erik: “We krijgen soms vragen over het geluid van de buitendelen. Je kunt een licht zoemend geluid horen als je buiten bent. Het is goed om te weten dat NIBE de stilste lucht-waterwarmtepompen in de markt heeft, maar door het verplaatsen van lucht met een ventilator maakt een lucht-waterwarmtepomp wel geluid. De nieuwste generatie produceert echter slechts 39dBa op 2 meter afstand gemeten. Het belangrijkste om te weten is, dat bij een lucht-waterwarmtepompsysteem de geluidsbron buiten staat. Water-waterwarmtepompen, die veelal worden gebruikt voor nieuwbouwprojecten, staan wel binnen maar die maken minder geluid dan een koelkast: 28dBa. Dat is dus fluisterstil.”
Kun je de warmtepomp optimaal afstemmen op de behoeften van de bewoner?
Sander: “Ja, dat kan zeker. De bewoner heeft hier zelfs geen ongemak van, want dit gebeurt op afstand. We kunnen ook op afstand monitoren, kijken of het systeem goed werkt en proactief aansturen. econic kiest daarbij bewust voor merken warmtepompen die aan deze hoge eisen voldoen en dus wie WIFI verbonden zijn. Een van die merken is NIBE.”
Wat onderscheidt NIBE van andere merken, Erik?
“Wij zijn als fabrikant/leverancier al een kleine 40 jaar bezig met de productie, ontwikkeling en levering van warmtepompen. Wij zijn wereldmarktleider op het gebied van warmtepompen en boilers. Onze basis is Zweden. We hebben veel kennis en ervaring op het gebied van warmtepompinstallaties in de luxewoningbouw. Zodra het wat minder standaard wordt qua systeem moet je bij NIBE zijn, onder meer vanwege onze kennis op het gebied van de uitgebreide regeltechnische mogelijkheden. De installaties kunnen bij klanten van econic uiteenlopen van relatief eenvoudig tot zeer uitgebreid. Uitsluitend een warmtepomp leveren om een huis te verwarmen komt maar zelden voor. Hier gaat doorgaans een gedegen adviestraject aan vooraf.”
econic gebruikt ervaren installateurs die zijn gecertificeerd door NIBE. Klopt dat?
“Ja, wij onderscheiden ons in de markt door ons kennisniveau; dat is ons heilig. Er zijn heel veel installateurs die de stap hebben genomen duurzaam te gaan installeren, en als corebusiness warmtepompen zijn gaan doen. NIBE probeert ze zoveel mogelijk te helpen door continu trainingen aan te bieden. Wij hebben in Oosterhout de NIBE Academy opgericht. Jaarlijks worden hier zo’n 1.000 personen getraind: van beginnerstrainingen tot de technisch verdiepende trainingen. We werken hier met man en macht om de kennis van de installateurs die met onze producten werken op een zo hoog mogelijk niveau te krijgen. Dat vinden we ontzettend belangrijk.”
Wat is nu het mooie van de geïntegreerde aanpak van econic?
Sander:” De elektriciteit die de warmtepomp verbruikt, wordt opgewekt door eigen zonnepanelen op het dak. Hiermee word je huis gasloos en bijna energieonafhankelijk. econic probeert een propositie neer te leggen waarbij de verbruikte stroom op jaarbasis op ‘energie nul wonen’ uitkomt. Daarvoor zetten zij allerlei rekenmodellen in om te kijken hoeveel extra stroom iemand nodig heeft. Daarnaast houden ze met het membership continue de werking in de gaten en is de service en garantie over de looptijd inbegrepen. De warmtepomp kan op deze manier echt het hart vormen van een gasloos e-home. De techniek is bewezen en mits goed geïnstalleerd betekent dit dus zorgeloos genieten vanaf het begin.”
